آسیب‏شناسى آخر الزمان

 

قرآن کریم در سوره مائده، آیه 54، دوره‏اى را به نام دوره ارتداد براى جوامعاسلامى پیش‌بینى کرده، مى‏فرماید.
یا ایها الذین آمنوا من یرتد منکم عن دینه فسوف یات الله بقوم یحبهم و یحبونهاذلة على المومنین اعزة على الکافرین یجاهدون فى سبیل الله و لا یخافون لومة لائمذلک فضل الله یؤتیه من یشاء و الله واسع علیم
اى کسانى که ایمان آورده‏اید، هر که از شما از دینش بازگردد چه باک; زودا که خدامردمى را بیاورد که دوستشان بدارد و دوستش بدارند . در برابر مؤمنان فروتنند و دربرابر کافران سرکش; در راه خدا جهاد مى‏کنند و از ملامت هیچ ملامتگرى نمى‏هراسنداین فضل خداست که به هر کس که خواهد ارزانى دارد، و خداوند بخشاینده و داناست
بر اساس این آیه شریفه و با توجه به برداشتى که علامه طباطبایى (قدس سره) در جلدپنجم تفسیر المیزان در توضیح این آیه شریفه داشته‏اند و با توجه به روایاتى که ازاهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) رسیده است مى‏توان پیش‏گویى‏هایى براى آینده جوامعاسلامى، از جهت فرهنگى، سیاسى و اقتصادى داشت . از جمله پیش‏گویى‏ها این استکه در دوران پایانى عمر زمان و یا به تعبیر خود روایات آخرالزمان جوامع اسلامى ومسلمین دچار دو حرکت متعاکس از نظر برخورد با ارزش‏ها مى‏شوند
در آخرالزمان دو گروه مقابل هم قرار مى‏گیرند: عده‏اىگرفتار فساد و فتنه دوره آخرالزمان و دچار مشکلات مى‏شوند و به عبارتى میکروب‏هایىکه در آخرالزمان وجود دارند در روح آنها نفوذ مى‏کند و دین آنها را دچار مشکلمى‏کند  

 

و در نقطه مقابل دقیقا در همان زمان گروه دیگرى وجود دارند که آنها در برابراین حوادث و این آفات اجتماعى و یا دینى مقاومت و صبورى مى‏کنند، پایمردى از خودشاننشان مى‏دهند و آنها مى‏توانند از زمینه‏سازان فرج آقا و مولا امام زمان (علیه السلام) باشند
بر اساس پیش‏گویى قرآن دوره ارتدادى براى جوامع اسلامى و مسلمین ممکن است رخبدهد و در نقطه مقابل به جاى افرادى که مرتد شده‏اند انسان‏هاى دیگرى با خصوصیاتىکه آیه شریفه یک یک آنها را ذکر مى‏کند، جایگزین مى‏شوند . از این مطلب بر مى‏آیدکه جوامع اسلامى و مخصوصا جوامعى که از نظر بنیه هاى اعتقادى دچار ضعف‏هایى هستندیک دوره ارتداد یا برگشت از ارزش‏هاى دینى را پیش رو خواهند داشت . البته در نقطهمقابل انسان‏هایى خواهند بود که جایگزین این انسان‏هاى مرتد مى‏شوند
 
ارتداد در اینجا به معنى برگشت از اصول اعتقادى نیست; آنچنان که در فقه مصطلحاست . بلکه یک اصطلاح قرآنى است که به معنى برگشت از ارزش‏هاست . وقتى که به روایات اسلامى مراجعه مىشود  مى‏توان دریافت : در آنها هم نشانه‏هایى بر این موضوع وجود داردبر همین اساس، بحثى تنظیم شده است  به نام آسیب شناسى آخرالزمان، یعنى آفت‏هایى کهممکن است گروه‏هایى از مردم و یا ارزش‏ها و مقدسات در دوره آخر الزمان گرفتار آنبشوند . به عبارتى وقتى که خانواده و برخورد پدر و مادر و فرزندان دردوره آخر الزمان از دیدگاه روایات مورد دقت قرار مى‏ گیرد معلوم می شود  که آسیب‏ها وآفت‏هایى در خانواده‏ها و در ارتباط بین افراد و اعضاء خانواده ممکن است وجود داشتهباشد که اگر همه مؤمنین این آفت‏ها و آسیب‏ها را به دقت از دیدگاه معصومین (علیهم السلام) موردمطالعه قرار بدهند چند نتیجه براى آنها خواهد داشت
نتیجه اول این است که آنها براى اینکه در دامن این آفت‏ها و آسیب‏ها نیفتند براىخودشان نوعى حراست و حفاظت ایجاد مى‏کنند .
نتیجه دیگر اینکه براى آنها زمینه یکنحوه پیش بینى و زمان شناسى فراهم مى‏شود
بحث از مقابله دو گروه در آخرالزمان، که در روایات به آناشاره شده، از آن رو بر شیعیان لازم است که جایگاه خود را و وظیفه خود را بهشکل روشن در این اتفاقات و وقایعى که ممکن است‏به شکلى در جوامع اسلامى اتفاق بیفتدیا در حال اتفاق باشد، بدانند و بتوانند خود را در برابر اتفاق‏هاى ناگوارشمصونیت‏ببخشند و ان شاء الله از کسانى باشند که جزء سربازان و نوکران آقا امام زمان(عجل الله فرجه) قرار دارند
در دوره آخرالزمان بر اساس این آیه شریفه یک دوره بازگشت از ارزش‏ها وجود داردکه با مراجعه به روایات تفصیل ، تفسیر و تبیین این بازگشت به دقت دیده می شوددر روایات از یک سو آسیب‏هایى که در آخرالزمان متوجه مقدسات و ارزش‏هایى چون امر بهمعروف و نهى از منکر، قرآن، اذان، برخورد با علما و ... مى‏شود ذکر شده است . ازسوى دیگر آسیب‏هایى که براى آحاد مردم جامعه; مانند علما، حکام، پدر و مادرها،فرزندان، زنان و مردان پیش مى‏آید یکى یکى به آنها اشاره شده است
  

 

از دیدگاه دیگر مى‏توان به این قصه این جور نگاه کرد که آسیب‏هایى ممکن استاز نظر اقتصادى، سیاسى و اخلاقى و اعتقادى گریبانگیر مردم شود که علم به اینآسیب‏ها نوعى روشنى در ذهن انسان ایجاد مى‏کند، افقى را باز مى‏کند که باعث مى‏شودانسان مواظبت‏هاى جدى نسبت‏به خودش داشته باشد و وظیفه خودش را بهتر تشخیص دهد
حضرت استاد مطهرى در کتابى که درباره حضرت مهدى (علیه السلام) دارند به همین آیه شریفهاشاره مى‏کنند
این آیه شریفه مى‏فرماید: اى کسانى که ایمان آورده‏اید اگر عده‏اى از شما درپایبندى به اصول و ارزش‏هاى دینى دچار برگشت و ارتجاع و ارتداد شدند خداوند متعالگروه دیگرى از مؤمنین را جانشین مى‏کند که آنها در مرحله دیندارى و دین باورى بسیاربسیار قوى و خالصانه عمل مى‏کنند . گروهى که جانشین شما هستند با این خصوصیات هستندکه «یحبهم و یحبونه‏» ; آنها خداوند متعال را دوست دارند و خداوند متعال هم ایشانرا دوست دارند که یک پیوند عاطفى دو طرفه بین این گروه از مؤمنین و خداوند و از طرفخداوند با این افراد وجود دارد .
 از خصوصیات دیگرى که اینها دارند این است که دربرابر مؤمنین انسان‏هاى متواضع و فروتنى هستند «اذلة على المؤمنین‏» که نشان دهندهارتباط سالم اجتماعى است که بین این گروه مؤمنین وجود دارد
صفت‏بعدى که خداوند متعال براى این گروه ذکر مى‏کند مى‏فرماید: «اعزة علىالکافرین‏»؛ در برابر بیگانگان فکرى و در برابر کسانى که از نظر فکرى انسان‏هاىسالمى نیستند و در حد کفر و نفاق هستند، موضع‏گیرى سخت دارند و هیچ نرمشى در برابرآنها نشان نمى‏دهند
صفت‏بعدى این گروه جانشین ، این است که «یجاهدون فى سبیل الله‏» ; در مسیر خداوندمتعال از خودشان و از مال خودشان مایه مى‏گذارند . اینها روحیه جهادى و یا بهعبارتى روحیه بسیجى دارند و در مسیر خدا از همه موجودى‏هاى خودشان سعى مى‏کنند کهمصرف کنند .
و باز صفت دیگر «و لایخافون لومة لائم‏»؛ این چنین افرادى که جانشینگروه مرتد هستند کسانى هستند که از سرزنش سرزنش کنندگان و ملامت‏ها، از هر سویى کهباشد ترس و ابایى ندارند و در برابر جنگ روانى که از طرف دشمن به آنها اعمال مى‏شودمقاومت دارند
بعد نهایتا خداوند متعال مى‏فرماید: «ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء»؛ این گروهجانشین با این خصوصیات کسانى هستند که شامل فضل خداوند متعال هستند و بعدمى‏فرماید: «والله واسع علیم‏
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) دستشان را بر شانه سلمان زدند و فرمودندمن هولاء»؛ این گروه جانشینى که کاملا معتقد و جدى وارد میدان دین مى‏شوند و آنآسیب‏هاى دوره آخرالزمان کمتر مى‏تواند در آنها نفوذ کند از ایرانیانى هستند کهمعتقد و پا برجا هستند و آنها مى‏توانند مروج و مؤید دین در آن مقطع زمانى باشند
از این آیه استفاده مى‏شود که در آخرالزمان دو گروه مقابل هم قرار مى‏گیرندعده‏اى گرفتار فساد و فتنه دوره آخرالزمان و دچار مشکلات مى‏شوند و به عبارتىمیکروب‏هایى که در آخرالزمان وجود دارند در روح آنها نفوذ مى‏کند و دین آنها رادچار مشکل مى‏کند و در نقطه مقابل دقیقا در همان زمان گروه دیگرى وجود دارند کهآنها در برابر این حوادث و این آفات اجتماعى و یا دینى مقاومت و صبورى مى‏کنند،پایمردى از خودشان نشان مى‏دهند و آنها مى‏توانند از زمینه‏سازان فرج آقا و مولاامام زمان (ع) باشند  

 
بد نیست این مطلب به عنوان مژده تقدیم شود ، مژده‏اى که شاید براى آنهاکه معتقد به حرکت در مسیر امام زمان (علیه السلام) هستند، بشارت بسیار زیبایى باشد و نقطهحرکتى باشد براى اینکه هر چه بیشتر در مسیر امام زمان (علیه السلام) و ترویج فرهنگ اهل‏بیت علیهم السلام) تلاش بیشترى شود
ذیل همین آیه شریفه روایتى است که در چند تفسیر، از جمله در تفسیر المیزان ومجمع البیان هم نقل شده است. در این روایت آمده است که وقتى این آیه نازل مى‏شود ازپیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) سؤال مى‏شود که این گروه جانشین چه کسانى هستند؟ در یک روایت‏بسیارکوتاه و زیبا که براى همه ایرانیان مؤمن مى‏تواند این مژده خیر و بشارتى باشد آمدهاست: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) دستشان را بر شانه سلمان زدند و فرمودند «من هولاء»؛ این گروهجانشینى که کاملا معتقد و جدى وارد میدان دین مى‏شوند و آن آسیب‏هاى دوره آخرالزمانکمتر مى‏تواند در آنها نفوذ کند از ایرانیانى هستند که معتقد و پا برجا هستند وآنها مى‏توانند مروج و مؤید دین در آن مقطع زمانى باشند
این شاید خودش جاى بحث مفصل داشته باشد که ما مى‏توانیم این آیات و روایات را درکنار هم بگذاریم و شوق دیندارى بیشتر و روح فداکارى بیشتر در مسیر دین را درجوان‏هایمان که استعداد دیندارى بالاتر و بهترى دارند احیاء کنیم . که این به صورتجداگانه مى‏تواند مورد بحث قرار بگیرد . فقط به عنوان یک مژده : در بعضى از روایات، این گروه جانشین از نسل سلمان فارسى هستند و یا بهعبارتى صحیح‏تر که امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «به سلمان، سلمان فارسى نگویید، سلمانمحمدى (صلی الله علیه و آله) بگویید» و اینها از تبار سلمان محمدى (صلی الله علیه و آله) هستند 

 

به هر حال این آیه شریفه خبر مى‏دهد از اینکه در یک قطعه‏اى از زمان گروهى ازامت اسلامى دچار ارتداد و برگشت از ارزش‏ها مى‏شوند و در زندگى هر یک از آنها یکىاز آفت‏ها و میکروب‏هاى خاص از نظر اقتصادى، سیاسى، اعتقادى و اخلاقى وارد مى‏شودگروهى در نقطه مقابل آنها با خصلت‏هایى که در آیه شریفه ذکر شده وارد مى‏شوند وپرچم دفاع از دین را بر دوش مى‏کشند . دقیقا وقتى که به روایات رجوع شود درعلائم آخرالزمان مى‏توانیم نشانه‏هاى دو گروه را یک یک پیدا نمود . این گروهى که ازاعوان، انصار و یاران حضرت مهدى (علیه السلام) هستند، چند خصوصیتشان در آیه شریفه بیان شدهاست
بر اساس پیش‏گویى قرآن دوره ارتدادى براى جوامع اسلامى و مسلمین ممکن است رخبدهد و در نقطه مقابل به جاى افرادى که مرتد شده‏اند انسان‏هاى دیگرى با خصوصیاتىکه آیه شریفه یک یک آنها را ذکر مى‏کند، جایگزین مى‏شوند
آنها کسانى هستند که خدا را دوست دارند و خدا هم آنها را دوست دارد . کسانىهستند که در برابر مؤمنین فروتنند در برابر کافرین سربلند و عزیز زندگى مى‏کنندکسانى هستند که اهل جهاد هستند و نهایتا کسانى نیستند که با جنگ روانى از میدانبیرون بروند . این چند خصوصیتى که در آیه شریفه ذکر مى‏کند
اما، کسانى که حقیقتا پیرو اهل‏بیت (علیهم السلام) باشند نشانه‏هاى دیگرى هم دارند که درروایات به شکل تفصیلى توضیح داده شده است . در مورد گروهى هم که دچار ارتدادمى‏شوند در روایات نشانه‏هاى زیادى از ایشان دیده می شود که مى‏توان با مطالعهروایات به خصوصیت اخلاقى و نشانه‏هاى تفصیلى این گروه پى برد
مراد از بحث آسیب‏شناسى دوره آخرالزمان این است که: افرادى را که درآخرالزمان دچار ارتداد از ارزش‏ها مى‏شوند به تفصیل طبقه بندى کرده و به خصوصیاتآنها پى برده شود
در روایات بر این مطلب تاکید شده که آن آسیب‏ها و آفت‏هایى را که در آخرالزمانوجود دارد بشناسید; زیرا اگر آنها را نشناسید ممکن است دامن شما را هم بگیرد . لذااگر شیعیان چنین مطالعه تفصیلى داشته باشند مى‏توانند جایگاه خود را مشخص کنند کهآیا از کسانى هستند که نشانه‏هاى ارتداد از ارزش‏ها در زندگى آنها آشکار است‏یااز کسانى هستند که جانشین این گروه مرتد مى‏توانند باشند؟
 
بنابراین با توجه به بحث از مقابله دو گروه در آخرالزمان، که در روایات به آن اشاره شده، بر همه شیعیان لازم است که  جایگاه خود و وظیفه خود را به شکل روشن در ایناتفاقات و وقایعى که ممکن است‏به شکلى در جوامع اسلامى اتفاق بیفتد یا در حال اتفاقباشد، بدانند و بتوانند خود را در برابر اتفاق‏هاى ناگوارش مصونیت‏ببخشند و انشاء الله از کسانى باشند که جزء سربازان و خدمتگزاران آقا امام زمان (علیه السلام) قرار دارند
در بررسى آیات و روایات مربوط به آخر الزمان مى‏توان تقسیم بندى‏ها و طبقهبندى‏هاى متفاوتى ارایه کرد . یک تقسیم بندى این است که روایات بر اساس گروه‏ها و افرادمختلفى که در آخرالزمان دچار آسیب و آفت مى‏شوند بررسى شوند; یعنىوضعیت زنان، مردان، جوانان و ... در آخر الزمان به تفکیک مورد بررسى قرار گیردوتقسیم بندى دیگر این است که بر اساس آفت‏ها و آسیب‏هاى مختلفى که گریبان‏گیر جوامعاسلامى مى‏شود، یعنى آفت‏هاى اعتقادى، اقتصادى، اخلاقى و ... به بررسى روایاتپرداخته شود.

حضرت مهدی

                 <بسم الله الرحمن الرحیم>

حضرت حجه ابن الحسن المهدی امام زمان<ارواحنا فداه> دوازدهمین پیشوای معصوم  در نیمه شعبان سال ۲۵۵هجری در سامراء دیده به جهان گشود نام مبارک آن حضرت هم نام پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله) <م.ح.م.د>است. 

او فرزند امام حسن عسکری یازدهمین پیشوای شیعیان است و کینه اش <ابوالقاسم> می باشد و مادرش بانوی گرامی<نرجس>است.القاب معروف آن حضرت غبارتند از: 

مهدی موعود/حجت/قائم/خلف صالح/صاحب الزمان/و بقیه الله و...که مشهورترین آنها مهدی می باشد. 

حضرت مهدی (ارواحنا فداه)دو دوره غیبت داشت:یکی کوتاه مدت (غیبت صغری)که از سال ۲۶۰هجری قمری شروع شد و در سال ۳۲۹که حدود هفتاد سال می شود پایان یافت.و دیگری دراز مدت (غیبت کبری)که از سال ۳۲۹شروع شد و تا هنگام ظهور و قیام آن حضرت ادامه خواهد داشت. 

سرود غربت

تقدیم به ساحت مقدس عمه ی بزرگوار امام زمان ارواحنا فداه حضرت زینب کبری )ع) 

 سرود غربت 

به نام رب مهدی لب گشایم                         سرود غربتش را می سرایم        

 سخن از غربت مهدی زهراست                     سخن از بی وفایی من و ماست

 غم مهدی غمی جان کاه باشد                     از آن کم تر کسی آگاه باشد

 کجا یوسف چنین زندان کشیده                     کجا یعقوب این هجران کشیده

  شکیبایی از او شرمنده گشته                        ز غم جان و دلش آکنده گشته

 زند ایوب زانو محضر او                                   بیاموزد صبوری در بر او     

 هزار و یک صد و هفتاد سال است                   که می داند که مولا در جه حال است؟

 فدای غربتش یاور ندارد                                  به این غربت کسی باور ندارد      

 از او مظلوم تر در این جهان کیست                  ز کنه غربتش کس با خبر نیست

 به غیبت سوز و اشک و آه دارد                       چو جد خویش سر در چاه دارد  

 تو گویی خار در چشمش نشسته                   دلش از غفلت شیعه شکسته     

 قسم بر صورت زهرا که نیلی ست                   به رخساری که آزرده ز سیلی ست

 در این غم اشک آل الله جاری ست                   حدیث قرن ها چشم انتظاری ست  

 بیا هجرت کنیم اینک به کویش                        رویم العفو گویان رو به سویش

 ز رنج غربتش یادی نماییم                               امام خویش را یاری نماییم

 بیا زهرای اطهر شاد سازیم                             ز زندان یوسفش آزاد سازیم

 پس از عمری که دنبال سرابیم                         بیا چون حر به درگاهش شتابیم

 که مهدی چشمه ی آب حیات است                  سبیل الله کشتی نجات است

 مدار دهر قطب روزگار اوست                             در این دوران ولی کردگار اوست

 به  یمن اوست نازل گشته باران                        مطیع اوست خورشید درخشان 

  قرار آسمان ها و زمین است                             چو احمد رحمه للعالمین است

 به جسم مرده ی عالم چو جان است                  پدر بر جمله ی خلق جهان است 

 حسین بن علی در این زمان اوست                    ولی امر بر خلق جهان اوست

 هرآن کس معرفت بر او ندارد                              به راه جاهلیت پا گذارد      

 خوش آن روزی که بازگردد                                  انا المهدی طنین انداز گردد 

 خدایا پرچمش را باز گردان                                 به زهرا یوسفش را باز گردان 

 به حق مادرش زهرای اطهر                               به خون فرق اکبر خلق اصغر  

 به شام و کوفه ی غم بار زینب                            وداع آخر دلدار زینب

 دگر اصلاح کن امر فرج را                                     عیان کن بر جهان ختم حجج را

  غم مهدی  مگر پایان ندارد                                 سحر آیا شب هجران ندارد.

 غریب و یکه و تنهاست ومهدی                             کجا شد شیعیان پس رسم مردی؟    

 به مهدی عرصه ی عالم چو تنگ است                  چنین غفلت برای شیعه ننگ است 

 همه در عالم ذر عهد بستیم                               ولیکن عهد خود با او شکستیم     

 همه کردیم مهدی را فراموش                               رسد هل من معین همواره بر گوش 

 به مهدی ظلم ها بسیار کردیم                            به او رفتار چون اغیار کردیم     

 به سینه سوز هجرانش نداریم                             خبر از اشک چشمانش نداریم   

سخن آغازین

(تقدیم به :گل لیلا شبه رسول خدا (ص) حیدر صحرای کربلا عموی حضرت بقیه الله (ع) مولانا حضرت علی اکبر (ع) 

 بسم الله الرحمن الرحیم 

 هزار و یک صد و شصت و هشت سا ل از شروع غیبت حضرت ولی عصر ارواحنا فداه می گذرد. جه بسیار منتظران دلسوخته ای که حسرت به دل ماندند و آرزوی ظهور مولا را با خویشتن به زیر خاک بردند و چه بسیارند آنان که هم اکنون و بی صبرانه پایان شب سیاه غیبت و ظهور خورشید امامت را به انتظار نشسته اند. درست است که پیشوایان معصوم (ع) از تعیین وقت برای ظهور نهی کرده اند اما از سوی دیگر همواره روح امید و انتظار را در میان شیعیان و پیروان خویش زنده نگه داشته و در سخنان گهر بار خویش نشانه های ظهور را برای آگاهی آن ها بیان نموده و به آنان راجع به لزوم شناخت این نشانه ها تاکید فرموده اند .قرائن و شواهد بسیاری وجود دارد که ما را به نزدیک بودن زمان ظهور امیدوار می سازد .در این نوشتار کوتا به ذکر برخی از آن ها می پردازیم. از خداوند تبارک و تعالی عاجزانه می خواهیم که باقی مانده ی غیبت آن عزیز غایب از نظر را به لطف و مرحمت خویش و به آبروی اول مظلوم عالم حضرت امیرالمومنین (ع) بر ما ببخشد. باقیمانده ی عمر ما را در زمان ظهور آن حضرت قرار دهد . توفقیق زیارت جمال دل ربای یوسف زهرای اطهر (ع) را با ظهورش به ما عطا کند . ما را از جمله بهترین یاوران و اصحاب آن حضرت در زمان غیبت و ظهور مقرر فرماید و هر چه زودتر جهان ظلمانی را با انوار تابناک آن حضرت روشن و نورانی فرماید. به امید برقرای دولت عدل جهانی به رهبری حضرت مهدی (ع) هر چه زودتر انشاءالله.)